Fó avizu ba agrikultór sira atu kuidadu tanba dalaruma tempu udan mai tarde
Tanba haree ba kondisaun El Niño, Ministério da Agricultura e Pescas (MAP) fó avizu ona ba agrikultór sira atu labele kuda lai hein to’o tempu udan hahu loloos.
Avizu ofisiál fó sai ona liu husi Director Geral da Agricultura e Pekuária MAP, Sr. Januario Marçal, no distribui ona ba Serviços da Agricultura Distrital ho Radio no Televizaun Timor-Leste (RTTL) iha semana kotuk ba.
“Tanba prekupasaun ba posibilidade dezenvolvimentu fraku husi El Niño, maka ami fó avizu ba agrikultór sira hotu atu labele kuda lai ai-horis to’o sira fiar katak tempu udan hahu loloos ona.”
Husu mos ba agrikultór sira atu rai hela fini rezerva balun atu nune’e bele prevene karik ida ne’ebé kuda primeiru hetan failansu/la moris tanba kauza husi udan been la sufisiente depois de kuda liu tiha atu nune’e sira bele kuda fila-fali.

Due to a possible late start to the 2014 rainy season, farmers are advised to be cautious with their crop planting © Alexia Skok/Seeds of Life
Tempu udan hahu tarde iha fatin balun dalaruma tanba relasionadu ho kondisaun atuál besik –El Niño. Durante El Niño, tempu udan bele mai tarde no udan been bele menus husi fulan Marsu to’o Jullu iha tinan oin mai.
Mezmu El Niño seidauk hahu, Departementu Agro-Meteorolojia (ALGIS) iha Ministério no MAP-SoL kontinua observa besik liu tan ba situasaun ne’ebé iha.
Tabela iha kraik destaka/menyoroti kona-ba oinsa tempu udan hahu hetan mudansa tanba kauza husi El Niño ho La Niña. Ida ne’e hatudu dadus médiu ne’ebé distritu idaidak akumula udan been 100mm iha fulan ida nia laran ne’ebé hatudu inísiu tempu udan (rata rata), ho fonte dadus husi distritu idaidak nia sentru.
| Fatin | La Niña | Médiu | El Niño |
| Manatuto | Sedu liu loron 34 | 23 de Janeiru | La atinji |
| Dili | Sedu liu loron 23 | 16 de Dezembru | Tarde loron 5 |
| Oecusse | Sedu liu loron 24 | 11 de Dezembru | Tarde loron 20 |
| Liquiça | Sedu liu loron 16 | 8 de Dezembru | Tarde loron 7 |
| Maliana | Sedu liu loron 7 | 7 de Novembru | Tarde loron 29 |
| Baucau | Sedu liu loron 20 | 7 de Dezembru | Tarde loron 13 |
| Los Palos | Sedu liu loron 19 | 2 de Dezembru | Tarde loron 8 |
| Gleno | Sedu liu loron 13 | 10 de Novembru | Tarde loron 22 |
| Aileu | Sedu liu loron 16 | 1 de Novembru | Tarde loron 11 |
| Ainaro | Sedu liu loron 24 | 2 de Novembru | Tarde loron 18 |
| Same | Sedu liu loron 51 | 8 de Novembru | Tarde loron 24 |
| Suai | Sedu liu loron 19 | 27 de Novembru | Tarde loron 17 |
| Viqueque | Sedu liu loron 22 | 8 de Dezembru | Tarde loron 6 |
ALGIS ho MAP-SoL sei kontinua atu monitoriza situasaun iha Oceano Pasífiku/Samudra Pasifik, atu determina impaktu ne’ebé dalaruma bele mosu ba klimátiku iha Timor-Leste.



[…] Fó avizu ba agrikultór sira atu kuidadu tanba dalaruma tempu udan mai tarde […]