DFAT nia relatóriu elojiu SoL kona-ba distribuisaun fini no dezenvolvimentu polítika

Esforsu Seeds of Life nian atu hadi’a seguransa ai-han iha Timor-Leste elojiadu iha relatóriu avaliasaun ajudus foin dadaun husi Australian Department of Foreign Affairs and Trade (DFAT).

Programa SoL hetan klasifikasaun verde/matak – posibilidade aas liu – ba nia progresu di’ak iha distribuisaun fini no dezenvolvimentu polítika, ne’ebé hanesan rezultadu husi kolaborasaun besik ho Ministério da Agricultura e Pescas (MAP).

Members from Buirudu commercial seed producer in Hato Udo, Ainaro district, show off some of the 1.8 tonnes of Sele seed they produced in 2013-14 © Ivan Lopes/Seeds of Life

© Ivan Lopes/Seeds of Life

Aid Program Performance Report 2013-14, lansa iha fulan Setembru 2014, avalia progresu husi programa ajuda husi governo Australianu iha Timor-Leste husi fulan Jullu 2013 to’o Juñu 2014.

Bazéia ba relatóriu ne’ebé iha, SoL kuaze iha progresu no prosesu di’ak atu atinji nia objetivu kona-ba “hasa’e produtividade ai-han prinsipál liu husi agrikultór uja fini kualidade di’ak”.

Umakain agrikultór liu husi 43,000 mak uja ona variedade kualidade di’ak no SoL “karik atu atinji umakain agrikultór liu 65,000 ne’ebé tarjetu iha fin de programa iha tinan 2016”.

Relatóriu rekoñese katak MAP nia aprovasaun ba Polítika Fini Nasionál iha tinan 2013 sai hanesan “progresu bo’ot ba formalizasaun sistema nasionál ba kualidade fini”.

Apóiu ida ne’e no kolaborasaun besik ho MAP sei estabelese tranzisaun responsabilidade ne’ebé sustentável wainhira programa SoL remata iha fulan Juñu 2016.

Progresu MAP-SoL nian seluk ne’ebé rekoñese mos iha relatóriu ida ne’e nia laran inklui:

  • hametin estasaun peskiza neen iha teritóriu laran hodi kontinua halo peskiza no dezenvolvimentu variedade ai-horis ne’ebé produtivu liu;
  • estabelese grupu komunidade habarak fini 1,086 iha distritu hotu-hotu ne’ebé liu programa SoL nia tarjetu GKHF 1,000 deit;
  • implementa planu asaun jéneru atu involve di’ak liu tan feto iha dezenvolvimentu agríkula;
  • rejistrasaun produtór fini komersiál 31 atu enkoraja merkadu fini komersiál hodi bele hamenus importasaun fini tinan-tinan; no
  • parseria ho DFAT nia Fasilidade Dezenvolvimentu Merkadu atu enkoraja involvimentu seitór privadu bo’ot liu tan.
These female farmer has found a new business opportunity in selling young Hohrae 2 sweet potato leaves in Liquica market © Alexia Skok/Seeds of Life

© Alexia Skok/Seeds of Life

Progresu positivu iha tinan 2013-14 ne’e harii husi atividade SoL nian iha tinan 2012-13, ne’ebé mos hetan klasifikasaun verde/matak husi DFAT iha 2012-13 Aid Program Performance Report for Timor-Leste.

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.